Πάρος
Η Πάρος βρίσκεται στο κέντρο των Κυκλάδων και αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς διακοπών, με απαράμιλλη φυσική ομορφιά, απέραντες αμμουδιές, κρυστάλλινα νερά και εντυπωσιακά τοπία.
Γενικές Πληροφορίες
Ιστορία
Αξιοθέατα
Χοροί και Τραγούδια
Έθιμα
Τοπική Κουζίνα
Πηγές
Ιστορία
Εποχή του λίθου: Πρώτα ίχνη κοινωνικής ζωής στην Πάρο έχουμε στο νησάκι Σαλιαγκό, μεταξύ Πάρου και Αντιπάρου, όπου εμφανίζεται ένας από τους αρχαιότερους οικισμούς του προϊστορικού Αιγαίου (5 - 4 χιλιετία π.Χ.).
Εποχή του Χαλκού (3200-1100 π.Χ.): Στον λόφο του Κάστρου της Παροικιάς εντοπίστηκαν λείψανα Πρωτοκυκλαδικού οικισμού. Αξιόλογοι οικισμοί της ίδιας περιόδου εντοπίστηκαν σε διάφορα σημεία της Πάρου (Κάμπος, Δρυός, Κουκουναριές, Πλαστήρας, Γλυφά, Φάραγκας). Την εποχή της Μινωικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, η Πάρος γίνεται ένα μεγάλο στρατιωτικό και εμπορικό κέντρο του Μινωικού κράτους και εποικίζεται από Κρήτες. Σύμφωνα με την μυθολογία ο αρχηγός των Κρητών που εποίκισαν το νησί είναι ο Αλκαίος που έκτισε την πρώτη πόλη στη θέση της σημερινής Παροικιάς και της έδωσε το τιμητικό όνομα Μινώα («βασιλική πόλη»). Στην Πάρο, λείψανα του Μυκηναϊκού πολιτισμού ανακαλύφθηκαν στο ύψωμα Κουκουναριές, κοντά στη Νάουσα και στον λόφο του κάστρου της Παροικιάς.
Γεωμετρική εποχή (1100-700 π.Χ.): Η Πάρος εξελίσσεται σε μεγάλη ναυτική δύναμη. Το εμπόριο του μαρμάρου φέρνει πλούτη στο νησί. Αναπτύσσεται η γεωργία και η κτηνοτροφία.
Αρχαϊκή εποχή (700-480 π.Χ.): Παριανοί ιδρύουν το 680 π.Χ. αποικία στην Θάσο και εκμεταλλεύονται τα κοιτάσματα χρυσού των θρακικών παραλίων. Δημιουργούνται στην Πάρο φημισμένα εργαστήρια γλυπτικής. Ιδιαίτερη άνθηση γνωρίζει τον 7ο π.Χ. αιώνα και η ποίηση με κύριο εκπρόσωπο τον λυρικό ποιητή Αρχίλοχο που θεωρείται ισάξιος του Ομήρου.
Κλασική εποχή (480-323 π.Χ.): Η ολιγαρχική εξουσία της Πάρου, δέχεται στο νησί τους Πέρσες και ένα μεγάλο τμήμα του στρατού της ακολουθεί τον περσικό στόλο στις εκστρατείες εναντίον της Ελλάδας. Μετά την ήττα των Περσών (480 π.Χ.), ο Θεμιστοκλής υποχρεώνει την Πάρο να γίνει μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Την εποχή αυτή ζουν και δημιουργούν οι φημισμένοι Παριανοί γλύπτες Αγοράκριτος και Σκόπας. Με το τέλος της κλασικής περιόδου, η Πάρος γίνεται σύμμαχος των Μακεδόνων μέχρι τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου.
Ελληνιστική εποχή (323-167 π.Χ): Για πολλά χρόνια η Πάρος ανήκει στην κυριαρχία των Πτολεμαίων.
Ρωμαϊκή εποχή (167-330 μ.Χ.): Η Πάρος και οι υπόλοιπες Κυκλάδες μαζί με ένα μεγάλο τμήμα της ηπειρωτικής Ελλάδας αποτελούν επαρχία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Η ανάπτυξη ανακόπτεται. Το νησί χρησιμοποιείται σαν τόπος εξορίας.
Βυζαντινή εποχή (330-1204 μ.Χ): Ο χριστιανισμός απλώθηκε στην Πάρο από τον 4ο μ. Χ. αιώνα. Τότε κτίστηκε και η πρώτη εκκλησία της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, με εντολή της Αγίας Ελένης.
Ενετοκρατία (1204 - 1537 μ.Χ): Η Πάρος εντάσσεται στο Δουκάτο του Αιγαίου (1207). Οι κάτοικοι του νησιού δουλεύουν στα χωράφια σαν δουλοπάροικοι ενώ εξακολουθούν να ταλαιπωρούνται από πειρατικές επιδρομές και λεηλασίες. Η Νάουσα γίνεται βάση πειρατών. Την περίοδο της Ενετοκρατίας κτίζεται το κάστρο της Παροικιάς, της Νάουσας και του Κέφαλου (Μάρπησσα).
Τουρκοκρατία (1537-1821 μ.Χ): Με την κατάληψη του νησιού από τον φοβερό πειρατή Μπαρμπαρόσα (1537) και την ερήμωση που ακολουθεί κλείνει το κεφάλαιο της Ενετοκρατίας για την Πάρο. Το κατεστραμμένο πλέον νησί κυριεύεται από τους Τούρκους (1560). Κατά την διάρκεια των Ρωσοτουρκικών πολέμων (1770 - 1777) ο ρώσικος στόλος χρησιμοποιεί τον ασφαλή όρμο της Νάουσας σαν ορμητήριο στο Αιγαίο.
Νεώτερη ιστορία: Η Πάρος παίρνει ενεργό μέρος στην ελληνική επανάσταση (1821). Ιδιαίτερα δοκιμάστηκε η Πάρος την περίοδο της γερμανικής κατοχής. Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Παριανοί αναγκάζονται να μεταναστεύσουν αρχικά στον Πειραιά και αργότερα στο εξωτερικό. Γύρω στο 1960 αρχίζει μία καινούργια περίοδος ανάπτυξης για την Πάρο, που βασίζεται κυρίως στον τουρισμό.
Αξιοθέατα
Το Κάστρο Παροικιάς (Φραγκοκάστελο Πάρου)Η Παροικιά αποτελεί την πρωτεύουσα του νησιού της Πάρου. Εκεί βρίσκεται και το περίφημο Ενετικό Κάστρο του 13ου αιώνα, τοποθετημένο στη θέση της Αρχαίας Ακρόπολης του νησιού. Γύρω από το κάστρο αναπτύχθηκε ένας μεσαιωνικός οικισμός, το «ξώπυργο».
Η Μυκηναϊκή Ακρόπολη της Πάρου στη Νάουσα
Η Νάουσα της Πάρου είναι η δεύτερη σε πληθυσμό κωμόπολη του νησιού. Στα δυτικάτου κόλπου της, ακριβώς πάνω από την περίφημες Κολυμπήθρες, αναπτύχθηκε ο πιο σημαντικός οικισμός της Πάρου κατά τα μυκηναϊκά χρόνια. Σήμερα, στον αρχαιολογικό χώρο διασώζονται τα τείχη του.
Αρχαία Λατομεία Πάρου, ένα παγκόσμιας εμβέλειας αξιοθέατο
Μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς με ιστορία 3200 ετών, αποτελεί το διαχρονικό αποτύπωμα της Πάρου σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο λυχνίτης, το περίφημο παριανό μάρμαρο, αποτέλεσε το υλικό για πολλά έργα γλυπτικής και αρχαίων ναών.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου
Χτισμένο το 1960, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μουσεία του είδους του σε ολόκληρη τη χώρα. Περιέχει αρχαία εκθέματα από τη νεολιθική έως τη Ρωμαϊκή εποχή, από την Πάρο και την Αντίπαρο. Ανάμεσά τους, η Νίκη της Πάρου, κυκλαδικά εδώλια και ψηφιδωτά, η αρχαϊκή μαρμάρινη Γοργώ.
Κοιλάδα με τις πεταλούδες, ένα αξιοθέατο της παριανής φύσης
Έξω από την Παροικιά βρίσκεται ένας μοναδικός βιότοπος που φιλοξενεί πεταλούδες του είδους Jersey Tiger Moth. Η κοιλάδα είναι καταπράσινη, διαθέτοντας πυκνή βλάστηση από κυπαρίσσια, πλατάνια, αγριελιές και μία πηγή με νερό.
Το Περιβαλλοντικό και Πολιτιστικό Πάρκο Πάρου
Πρόκειται για ένα θεματικό πάρκο που εκτείνεται σε μια χερσόνησο 800 στρεμμάτων. Πρωτοπόρο στο είδος του, αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών και φυσιολατρών. Λειτουργεί για την προστασία και την ανάδειξη της χερσονήσου του Αϊ Γιάννη-Δέτη.
Το Μουσείο Γλυπτικής Μάρπησσας
Δημιουργήθηκε από τον καλλιτέχνης Νίκο Περαντινό, όταν επέστρεψε πίσω στην Πάρο από το Παρίσι. Σήμερα φιλοξενεί εργαστήρια γλυπτικής – πλαστικής – μεταλλοτεχνίας – χαλκοπλαστικής – μαρμαρολατήπας και μαρμαρογλυπτικής.
Το Ιερό του Δηλίου Απόλλωνα και της Αρτέμιδος
Σημαντικό μνημείο του νησιού που βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου στη βόρεια πλευρά της Παροικίας, με θεά το ιερό νησί της Δήλου! Εδώ, έχουν εντοπιστεί πολύ σημαντικά ειδώλια και γλυπτά, όπως μαρμάρινο άγαλμα της Αρτέμιδος, που εκτίθεται στο αρχαιολογικό μουσείο της Πάρου.
Το Αρχαίο Νεκροταφείο Παροικιάς
Σε κοντινή απόσταση από το κεντρικό λιμάνι της Παροικίας διασώζεται ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία του είδους. Χρονολογείται από το τέλος του 8ου π.Χ. μέχρι τον 3ο μ.Χ. αιώνα. Οι επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά ευρήματα και πλούσιο φωτιογραφικό υλικό σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο.
Οι πανέμορφοι ορεινοί οικισμοί του νησιού
Όταν βρεθείς στην Πάρο, μην παραλείψεις να επισκεφτείς τα πανέμορφα πεδινά χωριά της. Το πιο σημαντικό από αυτά είναι οι Λεύκες, οι οποίες παλαιότερα αποτέλεσαν και πρωτεύουσά της. Είναι χτισμένες ανάμεσα στους πρόποδες του βουνού Στρούμπουλας και προσφέρουν καταπληκτική θέα στη Θάλασσα. Ιδιαίτερα αξιόλογα χωριά είναι και ο Πρόδρομος, τα Μάρμαρα και η Μάρπησσα.
Η Μονή Χριστού Δάσους
Πρόκειται για ένα πανέμορφο γυναικείο μοναστήρι τοποθετημένο πάνω σε ύψωμα με μοναδική θέα. Εκεί βρίσκονται ο τάφος και τα λείψανα του Αγίου Αρσενίου. Ο ναός εορτάζει με 2 πανηγύρεις, η πρώτη στις 31 Ιανουαρίου και η δεύτερη στις 18 Αυγούστου.
Ο ιστορικός ναός της Παναγιάς Εκατονταπυλιανής
Ο ναός της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής στην Πάρο αποτελεί ίσως το πιο διάσημο από τα αξιοθέατα του νησιού, καθώς πρόκειται για το αρχαιότερο ορθόδοξο προσκύνημα. Έργο του βυζαντινού αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνου προς τιμήν της μητέρας του Αγίας Ελένης, αποτελεί σήμερα ένα από τα σπουδαιότερα & πιο καλοδιατηρημένα παλαιοχριστιανικά μνημεία.
Χοροί και Τραγούδια
ΑΓΕΡΑΝΟΣ:
Είναι ο χαρακτηριστικότερος χορός της Πάρου όπου χορεύεται και τραγουδιέται την
περίοδο της Αποκριάς χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων.Η συνήθης λαβή είναι από τους ώμους
αγκαλιαστά ενώ σπανιότερη είναι η σταυρωτή ή θηλυκωτά.
ΜΠΑΛΟΣ:
Είναι ο πιο διαδεδομένος και αγαπητός χορός στη νεότερη γενικά και ο μόνος που
μπορούμε να συναντήσουμε σήμερα στην Πάρο τόσο έντονα. Δυστυχώς όμως, χωρίς να
διατηρηθεί ο χαρακτήρας του χορού από τα παλαιότερα χρόνια. Ουσιαστικά όταν μιλάμε
για τον τοπικό μπάλο αναφερόμαστε : α) στον τσαμπουνιστό και β) στον μπάλο με βιολί,
όπου συναντάμε διαφορές κυρίως στο χορευτικό ύφος. Λόγω της ευρείας διάδοσης
παρατηρούνται χορευτικές διαφορές, ακόμα και από χωριό σε χωριό. Ο μπάλος είναι
ζευγαρωτός χορός και αποτελεί το αποκορύφωμα της έκφρασης των μερακλήδων στα
γλέντια. Σημαντικό είναι να αναφερόμαστε στη διαφορετική συνοδεία λαούτου που
χαρακτηρίζει το μπάλο σε σχέση με το συρτό.
Για να δείτε σε βίντεο τους χορούς και τα τραγουδια της Πάρου πατήστε εδώ
Έθιμα
Απόκριες:
Στις Απόκριες, οι μασκαράδες που παίρνουν τους δρόμους και επισκέπτονται τα σπίτια για να μαζέψουν γλυκά και να τραγουδήσουν.
Ο χορός που συνηθίζεται στις Απόκριες είναι ο Αγέρανος. Οι χορευτές κινούνται πάντα κυκλικά έχοντας ο ένας το χέρι του πάνω στον ώμο του άλλου και στο τέλος σχηματίζουν ένα είδος λαβύρινθου ενώ ο κάθε χορευτής πρέπει να συνεχίσει το αυτοσχέδιο στιχάκι (που μπορεί να είναι είτε ερωτικού περιεχομένου είτε σκωπτικό) που ξεκίνησε να λέει ο διπλανός του. Αυτό συνεχίζεται προσπαθώντας να μην σπάσει η αλυσίδα με τα στιχάκια. Μερικά από αυτά τα στιχάκια είναι και τα παρακάτω:
«Για δες που αραδιάσαμε αράδα στην αράδα, να μας φιλά η Παναγιά και η Αγιά Τριάδα. Ο μπροστινός πρέπει να πει, να 'ρθει με την αράδα, ήρθε και σένα διπλανέ η δική σου αράδα» ή « Τα χείλη σου είναι σίσιρο, το μάγουλο σου μήλο, τα στήθη σου παράδεισος και το κορμί σου κρίνο. Να φίλαγα το σίσιρο, να δάγκωνα το μήλο, να 'μπαινα στον παράδεισο να μύριζα τον κρίνο.»
Πάσχα:
Σε όλα τα χωριά τηρείται ευλαβικά το έθιμο της ακολουθίας του Επιταφίου την Μεγάλη Παρασκευή. Μάλιστα στην Παροικιά είναι εντυπωσιακό όταν οι τρεις επιτάφιοι των ενοριών της συναντιούνται καταμεσής του παραλιακού δρόμου.
Βέβαια την παράσταση κλέβουν τα χωριά Μάρμαρα και Μάρπισσα όπου κατά την διάρκεια της περιφοράς του επιταφίου γίνονται διάφορες αναπαραστάσεις, ξεκινώντας από την Κυριακή των Βαΐων, της εβδομάδας των παθών, της πορείας προς τον Γολγοθά, την σταύρωση καθώς και τον απαγχονισμό του Ιούδα, την αποκαθήλωση και την ταφή, και τους αποκοιμισμένους ρωμαίους στρατιώτες μπροστά στον ανοικτό τάφο. Τελειώνοντας την περιφορά στα στενά δρομάκια, πολλά παιδιά ντυμένα αγγελάκια από ψηλά ραίνουν τον επιτάφιο και τους περαστικούς με ροδοπέταλα, καταλήγουν στην πλατεία και κρατώντας ψηλά τον επιτάφιο ο κόσμος περνά από κάτω για να πάρει λίγη από την χάρη και την ευλογία του, μπαίνοντας μέσα στην εκκλησία.
Γιορτή Κλήδονα (24 Ιουνίου):
Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα που προσπαθεί να κρατηθεί ζωντανό και στις μέρες μας είναι η γιορτή του Κλήδονα που γιορτάζεται στις 24 Ιουνίου την παραμονή του Άη Γιάννη του Πρόδρομου. Παλιότερα το έθιμο αυτό κυριαρχούσε σε όλη την Πάρο, αλλά στις μέρες μας περιορίστηκε να γίνεται μεγάλο πανηγύρι στο χωριό Πρόδρομος.
Την παραμονή της γιορτής μάζευαν όλους τους Μάηδες από τα σπίτια και άναβαν μεγάλες φωτιές στην πλατεία του χωριού όπου μαζεύονταν γύρω γύρω να τραγουδήσουν και να πηδήσουν την φωτιά.
Παράλληλα οι κοπέλες του χωριού μαζεύονταν σ' ένα σπίτι και γέμιζαν την «παλιάτσα» (στάμνα με αυτιά και πολύ φαρδύ στόμιο) με νερό όπου έβαζαν μέσα διάφορα αντικείμενα, όπως ένα μήλο με χαραγμένα τα αρχικά της ή και κάτι άλλο που ήξεραν ποιανού είναι και την σκέπαζαν με ένα κόκκινο πανί. Σκοπός ήταν να μάθουν ποιόν θα παντρευτούν.
Την άλλη μέρα έδεναν τα μάτια ενός μικρού κοριτσιού με το πανί και το έβαζαν να δίνει ένα ένα τα αντικείμενα που ήταν μέσα στην στάμνα στις κοπελιές που καθόντουσαν ολόγυρα τραγουδώντας. «Ανοίξετε τον Κλήδονα στου Άη Γιαννιού την χάρη και όποιος είναι τυχερός το μήλο του να πάρει» ή «Στου Άη Γιαννιού την χάρη πόνος να μην σε πιάνει» και πολλά άλλα στιχάκια τις περισσότερες φορές αυτοσχέδια.
Στην συνέχεια γέμιζαν το στόμα τους με το «αμίλητο νερό» από την παλιάτσα και έβγαιναν στους δρόμους. Το πρώτο αντρικό όνομα που τύχαινε να ακούσουν θα ήταν το όνομα του νέου που θα παντρευόταν.
Γιορτή 15 Αύγουστου:
Το μεγαλύτερο όμως πανηγύρι είναι τον Δεκαπενταύγουστο στην γιορτή της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής που γιορτάζει μαζί με όλη την Ελλάδα. Από τις παραμονές έρχονται καράβια του πολεμικού ναυτικού για να συμμετάσχουν στον λαμπρό εορτασμό, όπου γίνεται μεγαλοπρεπής λιτανεία της θαυματουργής εικόνας συνοδευμένη από την μπάντα του ναυτικού. Η λιτανεία πραγματοποιεί το γύρο της Παροικιάς και καταλήγει πάλι μπροστά στην εκκλησία. Παλιότερα όλη η πλατεία μπροστά στην εκκλησία γέμιζε με μικροπωλητές και πάγκους με παιχνίδια, δώρα, παγωτά και άλλες λιχουδιές, ένας παράδεισος για τα παιδιά. Ενώ οι λαμπρές εκδηλώσεις συνεχίζονται και το βράδυ όπου στον παραλιακό δρόμο στην δεξιά πλευρά του λιμανιού, πραγματοποιούνται χορευτικές εκδηλώσεις με την συμμετοχή παραδοσιακών χορευτικών συγκροτημάτων και κορυφώνονται με την ρίψη βεγγαλικών από διάφορα καΐκια που βρίσκονται στα ανοικτά. Ένα πραγματικά μαγευτικό θέαμα που φωτίζει τον νυχτερινό ουρανό.
Στη Νάουσα, οι κάτοικοι είναι άνθρωποι ζωντανοί που λατρεύουν την διασκέδαση, τον χορό και το τραγούδι. Κάθε καλοκαίρι, την πρώτη Κυριακή του Ιουλίου, διοργανώνουν γιορτές κρασιού και ψαριού. Μεγάλη γιορτή είναι και η Κουρσάρικη νύχτα, στις 23 Αυγούστου. Οι Ναουσαίοι, θέλοντας να ξορκίσουν τις μνήμες των πειρατών που λυμαίνονταν για πολλά χρόνια το νησί, αναπαριστούν την εισβολή των κουρσάρων στο λιμάνι
Στις Λεύκες, Τα καλοκαίρια ο τοπικός πολιτιστικός σύλλογος "Υρία" διοργανώνει φεστιβάλ με μουσική, θεατρικές παραστάσεις και παραδοσιακούς χορούς.
ΑΙ ΓΙΩΡΓΗΣ Ο ΜΕΘΥΣΤΗΣ:
Ο Αϊ Γιώργης ο Μεθυστής (ή Σποριάς ή Σποριάρης) τιμάται σε πολλά μέρη της Ελλάδας από τους γεωργούς, γιατί αυτή την εποχή προετοιμάζουν τους σπόρους της επόμενης χρονιάς αλλά και από τους οινοπαραγωγούς, γιατί τότε ανοίγουν τα βαρέλια με τα νέα κρασιά. Στις 3 Νοεμβρίου κάθε χρόνο, οι οινοπαραγωγοί στην Πάρο αλλά και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, οργανώνουν παραδοσιακές γιορτές και αναβιώνουν έθιμα που έχουν τις ρίζες τους στις διονυσιακές τελετές.
Παρέες γυρνούν τα σπίτια και «εγκαινιάζουν» τα νέα κρασιά δοκιμάζοντάς τα, επιβεβαιώνοντας το επίθετο του Αγίου Γιώργη, Μεθυστής.
Χριστούγεννα:
Στην Πάρο τα παιδιά ψάλλουν τα κάλαντα το απόγευμα της παραμονής των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, αμέσως μετά τον εσπερινό και ανήμερα το πρωί μετά το τέλος της λειτουργίας. Τα Χριστούγεννα οι νοικοκυρές ψήνουν Χριστόψωμα φτιαγμένα από αλεύρι και ξηρούς καρπούς, σχηματίζουν με το ζυμάρι ένα σταυρό πάνω σε αυτά και τα δίνουν για τροφή στα ζώα του σπιτιού. Το πρωί της παραμονής των Θεοφανείων, μετά τη τέλεση του «Μικρού Αγιασμού», οι ιερείς, φορώντας το πετραχήλι και κρατώντας στο χέρι το σταυρό μ' ένα κλαδί φρέσκο βασιλικό, «φωτίζουν» τα σπίτια. Τους συνοδεύει ένα παιδί το οποίο κρατάει στα χέρια του ένα κουβαδάκι με τον αγιασμό, την «σίγκλα», κι ένα λαδοφάναρο με το Άγιο Φως. Πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι οι ιερείς ψάλλουν το «Εν Ιορδάνη...» και «φωτίζουν», κατά την τοπική διάλεκτο, τους πιστούς και τα δωμάτια του σπιτιού τους ώστε να απομακρυνθούν τα κακά και πονηρά πνεύματα. Οι νοικοκυρές ρίχνουν στη «σίγκλα» τον οβολό τους και ειδικά στην Μάρπησσα, προτείνουν στον ιερέα να καθίσει στον καναπέ λέγοντας του: «...Κάτσε παπά για να καθίσει κι η κλώσσα μας!» και τον κερνούν νηστίσιμα μπουρεκάκια.
Το απόγευμα της παραμονής των Θεοφανείων ομάδες παιδιών και ενηλίκων ψάλλουν τα παριανά κάλαντα τα οποία είναι επηρεασμένα από την αναγγελία του χαρμόσυνου γεγονότος της Βάπτισης του Χριστού.
Τα ξημερώματα της ημέρας των Φώτων γίνεται λειτουργία στη ανδρική Μονή της Λογγοβάρδας, βορειανατολικά της πρωτεύουσας Παροικιάς. Η λειτουργία αρχίζει στις δύο τα ξημερώματα και την παρακολουθούν μόνο άντρες, ενώ οι γυναίκες πηγαίνουν στην αντίστοιχη τελετή του Ιερού Ναού του Ταξιάρχη, πάντοτε στην ίδια περιοχή.
Τοπική Κουζίνα
H Πάρος ως κέντρο των Κυκλάδων έχει στην κουζίνα της στοιχεία από μαγειρικές όλων των Κυκλάδων. Πρωταγωνιστούν τα λαδερά (αγκινάρες με κουκιά, ρύζι με γλυκοκολόκυθο, αμπελοφάσουλα με σκορδαλιά), τα όσπρια(ρεβιθάδα φούρνου σε πήλινο τσουκάλι), λογίων-λογίων ψευτοκεφτέδες, πίτες(κολόπια ή χορτοφουσκωτές, που είναι πίτες στο φούρνο, γεμισμένες με χόρτα της εποχής). Από τα κρέατα ξεχωρίζει το εορταστικό πατούδο, τα πιτσούνια, ο λαγός στιφάδο, τα σαλιγκάρια με μυρμιτζέλι(χειροποίητο κριθαράκι), οι Λευκιανοί καράβολοι(με σκορδαλιά, μπουμπουριστοί ή στιφάδο).
Άλλα χαρακτηριστικά τοπικά φαγητά που συναντάμε στην Πάρο είναι:
Μαυρομάτικα φασόλια με σέσκουλα, σαλιγκάρια με μυρμητζέλι(χειροποίητο κριθαράκι), μπακαλιάρος με σπανάκι, σουπιές με μάραθα, λαγός στιφάδο
